การดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนของโรงเรียนวังจันทร์วิทยา ได้น้อมนำศาสตร์พระราชา ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช 7 หลักทรงงาน ได้แก่
1) ศึกษาอย่างเป็นระบบ (Study information and details systematically)
2) ภูมิสังคม (Socio-geography)
3) ระเบิดจากข้างใน (Explode from inside)
4) ไม่ยึดติดตำรา (Do not rely on textbooks)
5) อธรรมปราบอธรรม (Use injustice to suppress injustice)
6) การมีส่วนร่วม (Participation)
7) ทำงานแบบองค์รวม (Holistic)
1. เพื่อให้นักเรียนได้รับการดูแล ช่วยเหลือ ส่งเสริม ป้องกันและแก้ไขได้ ตามศักยภาพและความต้องการ
2. เพื่อพัฒนาให้ครูและบุคลากรของโรงเรียนมีความรู้ ความเข้าใจเทคนิค ทักษะ กระบวนการ และความสามารถในการดูแลช่วยเหลือนักเรียนอย่างเป็นระบบ
3. เพื่อให้นักเรียนมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามความคาดหวังของโรงเรียน ครู ผู้ปกครองและชุมชน จากการดูแลนักเรียนของครูที่ปรึกษา
4. เพื่อประสานความร่วมมือการแก้ไขปัญหาและพัฒนานักเรียนระหว่าง บ้าน โรงเรียนและชุมชน
5. เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ความสามารถของนักเรียนเต็มตามศักยภาพ
6. เพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้กรอบแนวคิดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และนำมาปรับใช้ในการดำรงชีวิตประจำวันได้ และเรียนรู้อย่างมีความสุขs.
1. ศึกษาอย่างเป็นระบบ (Study information and details systematically) คือ การศึกษาข้อมูลรายละเอียด ของนักเรียนอย่างเป็นระบบ โดย กำหนดแผนและนโยบายการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้เกิดประสิทธิภาพ สร้างความตระหนัก ให้ความรู้ด้านกระบวนการดูแลช่วยเหลือนักเรียนตลอดเวลาแก่ครูและบุคลากรทางการศึกษา วางแผนการดำเนินงานเพื่อเข้าถึงการรู้จักนักเรียนรายบุคคล
2. ภูมิสังคม (Socio-geography) คือ การศึกษาข้อมูลในทุกมิติ โดย การรวบรวมข้อมูล สภาพภูมิประเทศ สภาพสังคม การคมนาคม วัฒนธรรมประเพณี การประกอบอาชีพครอบครัวและชุมชน พื้นฐานความเป็นอยู่ของนักเรียนแต่ละพื้นที่
3. ระเบิดจากข้างใน (Explode from inside) คือ สร้างจิตสำนึกการทำงานของครูด้วยหัวใจ โดย ครูทุกคนมีใจเมตตา มีจิตวิญญาณ และความเสียสละ พร้อมที่จะดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้ได้มากที่สุด เต็มที่ เต็มความสามารถ ตลอดเวลา
4. ไม่ยึดติดตำรา (Do not rely on textbooks) คือ ยืดหยุ่นตามสถานการณ์และความจำเป็นที่ประสบ โดยการดำเนินงานแม้ว่าจะมีการกำหนดขั้นตอนและกฎกติกา แต่ปัญหาที่พบ บางครั้งไม่สามารถทำตามกฎกติกาที่กำหนดไว้ได้ จึงต้องมีความยืดหยุ่น ต่อสภาพและสถานการณ์ ตามความเหมาะสม ความจำเป็น ข้อจำกัด เป็นกรณีๆ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่นักเรียนตลอดเวลา
5. อธรรมปราบอธรรม (Use injustice to suppress injustice) คือ สร้างจุดอ่อนให้เป็นจุดแข็ง โดย การนำนักเรียนที่มีภาวะผู้นำ แต่มีพฤติกรรมไม่เหมาะสม เบี่ยงเบนในบางด้าน มาส่งเสริม ดึงพรสวรรค์และความสามารถพิเศษ มารับผิดชอบให้มีหน้าที่และบทบาทในการเป็นแกนนำของห้องเรียนเพื่อดูแลช่วยเหลือเพื่อนๆ เพราะความสามารถพิเศษเป็นจุดเป็นภูมิคุ้มกันที่ดีของนักเรียน
6. การมีส่วนร่วม (Participation) คือ โรงเรียนใช้หลักคิดทำงานร่วมกัน สานความร่วมมือของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน โดย การนำภาคีเครือข่าย เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาและการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ครู เครือข่ายผู้ปกครอง ครูนอกโรงเรียน พระสงฆ์ ทหาร ตำรวจ แพทย์ พยาบาล อาสากู้ภัย เพื่อให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมจัดการศึกษาอันเป็นหน้าที่ของทุกภาคส่วน ด้วยระบบการสื่อสารตลอดเวลา
7. ทำงานแบบองค์รวม (Holistic) คือ การส่งเสริมพัฒนาความสามารถและศักยภาพของนักเรียนทุกมิติ โดย ส่งเสริมนักเรียนทุกด้าน ทั้งการเรียน ดนตรี กีฬา ความสามารถพิเศษ ทักษะชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กระบวนการทำงานของครูที่ปรึกษา หัวหน้าระดับ ฝ่ายปกครอง ผู้ปกครองเครือข่าย ครูนอกโรงเรียน มีการประสานงานกันอย่างเป็นระบบตลอดเวลา
* eleven คือ การขับเคลื่อนการทำงานของครูตลอดเวลา
โรงเรียนวังจันทร์วิทยาได้ดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนตามขั้นตอนของระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน 5 ขั้นตอน ดังนี้
1) มีวิธีการรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล ซึ่งครูที่ปรึกษาต้องเข้าใจและรู้จักนักเรียนได้ถูกต้องชัดเจน โดยใช้เครื่องมือต่าง ๆ เช่น ระเบียบสะสม แบบประเมินพฤติกรรม การสัมภาษณ์ บันทึก ประวัติของนักเรียนและการเยี่ยมบ้าน โดยครูที่ปรึกษาใช้จิตวิญญาณของความเป็นครู คือ การรักและเมตตาต่อศิษย์
2) มีวิธีการคัดกรองนักเรียนอย่างถูกต้อง โดยใช้หลักการวินิจฉัยจากข้อมูลโดยรวมเพื่อให้เกิดประโยชน์แก่นักเรียนมากที่สุด และผลการคัดกรองหรือพฤติกรรมของนักเรียนต้องรักษาไว้เป็นความลับ เมื่อคัดกรองนักเรียนได้แล้วย่อมสามารถหาวิธีที่จะส่งเสริมช่วยเหลือนักเรียนได้ตามความจำเป็นและความต้องการ
3) มีกิจกรรมส่งเสริม พัฒนานักเรียนทุกกลุ่ม โดยให้ความสำคัญและคำนึงถึงความสามารถพิเศษที่สร้างพฤติกรรมเชิงบวก เพื่อพัฒนานักเรียน โดยครูจัดกิจกรรมตามความต้องการของนักเรียน เช่น การส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ กิจกรรมชุมนุม กิจกรรมดนตรี ศิลปะ และกีฬา และกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม กิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณะประโยชน์ เป็นต้น
4) มีการจัดกิจกรรมที่ป้องกันและแก้ไขปัญหา เมื่อคัดกรองนักเรียนเรียบร้อยแล้วจะพบพฤติกรรมต่าง ๆ ของนักเรียนที่ไม่เหมาะสมต่างกัน ครูจำเป็นต้องใช้ทักษะการให้คำปรึกษาเฉพาะกรณีๆ ไป โดยแสดงให้นักเรียนเห็นถึงความรัก ความเข้าใจ ความเป็นห่วง และหวังดีต่อเขา เพื่อให้นักเรียนมีปฏิสัมพันธ์เชิงบวก เห็นว่าครูมีความรักและห่วงใยเขาจริง ๆ ต่อจากนั้นจึงจัดกิจกรรมเพื่อแก้ไขตามสภาพปัญหาหรือความเสี่ยง เช่นพฤติกรรมการเกเรทะเลาะวิวาท ใช้สารเสพติด เล่นการพนัน หนีเรียน เป็นต้น ให้นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมการเข้าค่ายปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ค่านิยม
5) มีวิธีการส่งต่อ 2 วิธี คือ การส่งต่อภายใน โดยให้ครูที่ปรึกษาเป็นผู้พิจารณาเห็นชอบส่งต่อนักเรียน ที่ครูไม่สามารถช่วยเหลือได้ ถ้ามีปัญหาด้านการเรียน พฤติกรรมไม่เหมาะสม ให้ครูผู้สอน หัวหน้าระดับ หัวหน้าฝ่าย และผู้บริหาร เป็นลำดับเพื่อดำเนินการช่วยเหลือนักเรียนอย่างเป็นระบบ การส่งต่อภายนอก โดยส่งต่อนักเรียนที่โรงเรียนเห็นควรว่าต้องได้รับความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วนไปยังหน่วยงานภายนอก ที่เป็นภาคีเครือข่ายของโรงเรียนวังจันทร์วิทยา เช่น โรงพยาบาลวังจันทร์ รับนักเรียนที่มีปัญหาด้านยาเสพติดส่งต่อให้ผู้เชี่ยวชาญด้านการบำบัดหรือตามลักษณะอาการที่ต้องช่วยเหลือหรือนักจิตวิทยา ในกรณีที่นักเรียนมีปัญหาด้านสุขภาพจิต ส่งผลให้นักเรียนได้รับการช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ให้ดีขึ้นเกิดความสำเร็จตามกระบวนการดูแลช่วยเหลือนักเรียน
6) มีการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนอย่างร้อยรัด 5 ขั้นตอน โรงเรียนได้ดำเนินการพัฒนาครูที่ปรึกษาในการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้มีความรู้ความเข้าใจในภารกิจหลักในการดำเนินงาน 5 องค์ประกอบ โดยจัดทำข้อมูลนักเรียนรายบุคคล จัดทำแบบคัดกรองนักเรียน จัดกิจกรรมส่งเสริมนักเรียน เช่น กิจกรรมแข่งขันวิชาการ กิจกรรมโครงงานผ่ายสื่อ ICT กิจกรรมชุมนุมตามความถนัดของนักเรียน และกิจกรรมป้องกันและแก้ไขปัญหานักเรียน ได้แก่ กิจกรรมเยี่ยมบ้าน กิจกรรมตรวจปัสสาวะนักเรียน ชาย ม.1-ม.6 เดือนละ 1 ครั้ง และมีการเฝ้าระวังนักเรียนกลุ่มพิเศษสุ่มตรวจเป็นระยะ กิจกรรมเข้าค่ายปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยมีการประสานงานครูที่ปรึกษา หัวหน้าระดับ ครูที่เกี่ยวข้องอย่างเป็นระบบรับช่วงอย่างต่อเนื่อง
7) มีการดำเนินงานแต่ละขั้นตอนอย่างเป็นระบบโรงเรียนมีการจัดกิจกรรมและโครงการต่าง ๆ ให้กับนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิต และการคุ้มครองนักเรียนคือ กิจกรรมค่านิยม 12 ประการ กิจกรรมการช่วยเหลือด้านการเรียนสำหรับนักเรียนเรียนอ่อน ช่วยเหลือเรื่องทุนการศึกษาช่วยเหลือครอบครัวแตกแยก ขาดความอบอุ่น สร้างเสริมคุณธรรม จริยธรรม ด้านความมีวินัย ซื่อสัตย์ รับผิดชอบ มีกิจกรรมค่ายคุณธรรม จริยธรรม โครงการอบรมป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในโรงเรียน เพื่อช่วยเหลือนักเรียนกลุ่มเสี่ยง
8) มีการใช้นวัตกรรมในการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนมีการสร้างนวัตกรรม 7- eleven เพื่อดูแลช่วยเหลือนักเรียนอย่างเป็นระบบด้วยความเข้าใจ เข้าถึง และพัฒนานักเรียนทุกกลุ่มตามรูปแบบและวิธีการที่เหมาะสม
โรงเรียนวังจันทร์วิทยา ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด ไม่ว่าจะเป็นบุคลกรทางการศึกษาและภาคีเครือข่าย ที่มีส่วนในการพัฒนาและใช้นวัตกรรม และงบประมาณที่ได้รับจัดสรรในการพัฒนานวัตกรรมให้คุ้มค่าและมีประสิทธิภาพอย่างสูงสุด